Το εγχείρημα Refarm’d (από το rethink farming, επαναπροσδιορισμός της γεωργίας) είναι το πιο εμπνευσμένο και λαμπρό οικολογικό – βιολογικό – βίγκαν εγχείρημα που «τρέχει» αυτή στην στιγμή στον κόσμο. Είναι αυτό που χρειάζεται ο κόσμος για να πάει μπροστά. Γνωρίστε την γυναίκα πίσω από την ιδεά:
Πες μας σε παρακαλώ λίγα λόγια για σένα πρώτα, ποιο είναι το υπόβαθρό σου και πώς αυτή η ιδεά γεννήθηκε.
Είμαι μια Γαλλίδα μητέρα ενός παιδιού 2 ετών και ζω στην Ισπανία με τον σύζυγό μου και τους 3 σκύλους μας. Sπούδασα hospitality management και δούλεψα σε διάφορα εστιατόρια, καταστήματα και ξενοδοχεία. Αφού έγινε βίγκαν, 10 χρόνια πριν περίπου, δούλεψα σε διάφορα βίγκαν εγχειρήματα όπως για παράδειγμα στην δημιουργία ενός online βίγκαν καταστήματος στην Γαλλία, σε μια οικολογική εταιρεία διοργάνωσης εκδηλώσεων ή ακόμη και στην ίδρυση μιας βίγκαν κοινότητας, με άλλους συνιδρυτές, στην Πορτογαλία. Ήθελα να ξεκινήσω το δικό μου καταφύγιο αλλά ποτέ δεν με ευχαριστούσε η ιδέα της συνθήκης ότι τα καταφύγια βασίζονται σε δωρεές και εθελοντές γιατί αυτό τα κάνει να αποτελούν ένα ρίσκο. Γνωρίζω προσωπικά κόσμο με καταφύγια και πάντα παλεύουν με δυσκολίες – κάποια έπρεπε ακόμη και να κλείσουν τελικά. Ήθελα να δημιουργήσω ένα νέο μοντέλο καταφυγίων που θα ήταν αυτόνομα βιώσιμο.
Μια μέρα λοιπόν συνειδητοποίησα ότι οι υπάρχουσες κτηνοτροφικές φάρμες θα μπορούσαν να είναι ιδανικά μέρη για να γίνουν καταφύγια αφού ήδη έχουν την γη, τις υποδομές, τα ζώα και τους ανθρώπους που τα φροντίζουν σε καθημερινή βάση. Επίσης, έτσι, αποφεύγεται η χρήση των έξτρα πόρων για να σωθούν ζώα αφού όπως γνωρίζουμε η κτηνοτροφική βιομηχανία χρησιμοποιεί ήδη τόσα πολλά. Κυρίως όμως, αυτή η ιδεά έχει άμεσο αντίκτυπο στην εκμετάλλευση των ζώων γιατί η κάθε φάρμα που μετατρέπουμε σε καταφύγιο είναι μια λιγότερη φάρμα διαιώνισης της εκμετάλλευσης και των εκτροφών που φέρνουν συνεχώς νέα μωρά στον κόσμο. Δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να διασώζουμε ζώα ενώ συνεχίζουν να τα εκτρέφουν σε εκατομμύρια. Οπότε κάπου εκεί, κατάλαβα ότι χρειαζόμουν ένα επιχειρηματικό μοντέλο για να κάνω αυτό το πλάνο να δουλέψει και να κινητοποιήσω τους κτηνοτρόφους να κάνουν την μετάβαση κι έτσι γεννήθηκε η ιδεά του εγχειρήματος Refarm’d.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει το εγχείρημα ως τώρα;
Αυτό που κάνουμε δεν έχει ξαναγίνει ποτέ πριν, από πολλές απόψεις, και έτσι φέρνει πολλές προκλήσεις. Προσπαθούμε πραγματικά να εμμείνουμε στις αξίες μας να χειριζόμαστε τα πάντα γύρω από έναν μετασχηματισμό, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να το κάνουν οι κτηνοτρόφοι, ώστε να παρέχουν ένα προϊόν υψηλής ποιότητας, βιολογικό, φρέσκο, που παράγεται μόνο με τοπικές πρώτες ύλες και πωλείται μόνο τοπικά. Είναι επίσης μια παραγωγή μικρής / μεσαίας κλίμακας, οπότε είναι επίσης δύσκολη καθώς ήταν πολύ δύσκολο να βρεθούν κατάλληλες μηχανές. Τόσο που τώρα αναπτύσσουμε τα δικά μας μηχανήματα. Η συνταγή ήταν επίσης μια μεγάλη πρόκληση, καθώς δεν θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε πρόσθετη ζάχαρη ή λάδι ή πρόσθετα, αλλά η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν να βρούμε φυσικές πηγές ενζύμων που χρησιμοποιούνται συνήθως για την παραγωγή γάλακτος βρώμης. Δεν θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε τα εργαστηριακά ένζυμα, καθώς απαιτούν περίπλοκες διαδικασίες και επίσης δεν είναι πραγματικά ασφαλή, ειδικά για τους κτηνοτρόφους μας να τα χειριστούν σε μια μικρή αίθουσα παραγωγής. Και τέλος, είναι τα logistics. Τα logistics και οι παραδόσεις είναι πραγματικά περίπλοκες και δύσκολο να βελτιστοποιηθούν όταν δεν είσαι μεγάλη εταιρεία. Επομένως, έχουμε αναπτύξει το δικό μας σύστημα παράδοσης, αλλά εξακολουθεί να είναι ο κύριος αγώνας μας, καθώς είναι πολύ δαπανηρό. Πλέον ήρθε κι ο κοβιντ και αυτό έκανε την χρονιά και την πρόοδό μας πραγματικά δύσκολη…
Πώς βρίσκετε τους κτηνοτρόφους που κάνουν αυτήν την μετάβαση; Είναι πολλοί εκείνοι που παίρνουν την πρωτοβουλία να σας πλησιάσουν; Αν ναι, από ποιες χώρες σας έχουν πλησιάσει ως τώρα και πόσοι από αυτούς έχουν ήδη σταματήσει να εκμεταλλεύονται τα ζώα τους; Χρησιμοποιούν όλοι επαναχρησιμοποιούμενα γυάλινα μπουκάλια; Παράγουν όλοι βιολογικό φυτικό γάλα; Είναι μόνο νέοι όσοι αποφασίζουν να το κάνουν ή υπάρχουν και μεγαλύτερης ηλικίας ενδιαφερόμενοι;
Ναι, δεν προσπαθούμε να βρούμε εμείς τους κτηνοτρόφους. Πιστεύουμε ότι δεν έχει νόημα να πείσουμε κάποιον που του αρέσει αυτό που κάνει. Αντ ‘αυτού προτιμούμε να βοηθήσουμε αυτούς που θέλουν να βοηθηθούν. Οπότε ναι, οι αγρότες επικοινωνούν απευθείας μαζί μας. Μερικές φορές, οργανώσεις συνεργάζονται με τους κτηνοτρόφους που προσπαθούν να βρουν μια διέξοδο κι έτσι τους ανακατευθύνουν σε εμάς ή αλλιώς οι ίδιοι οι αγρότες έχουν ακούσει για εμάς ή αναζητούν γενικά βοήθεια στο διαδίκτυο και μας βρίσκουν. Υπάρχει πραγματικά μεγάλη ζήτηση από τους κτηνοτρόφους, έχουμε μια μακρά λίστα αναμονής και έχουμε ως τώρα επικοινωνήσει με αγρότες από όλον τον κόσμο: Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Μεξικό, ΗΠΑ, Πακιστάν, Ελβετία, Ισπανία…
Μέχρι στιγμής έχουμε ξεκινήσει με 3 μονάδες παραγωγής γάλακτος βρώμης (Δύο στην Ελβετία και μία στο Ηνωμένο Βασίλειο). ‘Ολες οι μονάδες θα παράγουν βιολογικό, φυτικό, φρέσκο γάλα που θα παρασκευάζεται μόνο με τοπικές πρώτες ύλες και θα πωλείται σε επαναχρησιμοποιήσιμα γυάλινα μπουκάλια. Δεν απαιτούμε από τους αγρότες να καλλιεργούν τα συστατικά τους έτσι ώστε να μπορούν να ξεκινήσουν αμέσως και επειδή ούτως ή άλλως ορισμένοι απλώς δεν έχουν τη γη. Αλλά 2 από τους 3 κτηνοτρόφους μας έχουν ήδη καλλιεργήσει βρώμη και θα χρησιμοποιήσουν τη δική τους βρώμη για την παραγωγή γάλακτος βρώμης του επόμενου έτους. Έχουμε ένα μείγμα «ηλικιωμένων» κτηνοτρόφων και νέων. Αλλά είναι αλήθεια ότι συχνά είναι η νεότερη γενιά που αναλαμβάνει την κτηνοτροφική φάρμα που θέλει να κάνει αλλαγές.
Τι είδους μηχανήματα χρειάζονται για την παραγωγή γάλακτος βρώμης σε μεγάλες ποσότητες; Χρηματοδοτεί κάποιος την αγορά των μηχανημάτων; Και πόσο καιρό χρειάζεται η μετάβαση;
Όπως ανέφερα ήδη, η παραγωγή γάλακτος βρώμης είναι παραγωγή μικρής / μεσαίας κλίμακας. Δεν μετατρέπουμε τις μονάδες σε τεράστια εργοστάσια, παραμένει κάτι που παράγεται χειροποίητα σε μια μικρή αίθουσα παραγωγής. Εμείς, στο Refarm’d, είμαστε που παρέχουμε όλα τα μηχανήματα στους αγρότες δωρεάν. Το μοντέλο μας είναι ότι από τις πωλήσεις γάλακτος, δίνουμε το 85% στους παραγωγούς και το υπόλοιπο το κρατάμε στο Refarm’d και με αυτά τα χρήματα αγοράχονται τα μηχανήματα για την επόμενη μονάδα και πληρώνονται όλα τα λειτουργικά έξοδα. Οπότε ουσιαστικά, κάθε μονάδα που κάνει την μετάβαση μας βοηθά να χρηματοδοτήσουμε την επόμενη που θα θελήσει να κάνει την μετάβαση. Τα μηχανήματα είναι μηχανήματα μικρής / μεσαίας κλίμακας, αλλά όπως προανέφερα, τώρα έχουμε αρχίσει να κατασκευάζουμε τα δικά μας, καθώς δεν ήμασταν ικανοποιημένοι με ό,τι υπάρχει ήδη. Χρησιμοποιούν μηχανήματα άλεσης της βρώμης, για μαγείρεμα, φιλτράρισμα / συμπίεση, αλλά και για το πλύσιμο των μπουκαλιών, την εμφιάλωση κ.λπ. Καθώς δεν ζητάμε από τους αγρότες να καλλιεργήσουν αναγκαστικά βρώμη ή άλλες τοπικές πρώτες ύλες, η μετάβαση μπορεί να γίνει μέσα σε λίγες εβδομάδες. Κάνουμε εμείς την έρευνα αγοράς για να μάθουμε αν θα υπήρχε ενδιαφέρον για το φυτικό γάλα στην περιοχή και αρχίσουμε να βρίσκουμε επιχειρήσεις που θα ήθελαν να γίνουν τοποθεσίες παραλαβής και να μεταπωλήσουν το γάλα. Ανάλογα με τους κτηνοτρόφους, μερικοί μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο εάν θελήσουν πχ να αποκαταστήσουν ένα μέρος του κτηρίου για την παραγωγή του προϊόντος, για παράδειγμα.
Στην ιστοσελίδα γίνεται αναφορά σε φυτικά γάλατα γενικά και όχι μόνο στο γάλα βρώμης, υπάρχουν κάποιοι που παράγουν για παράδειγμα γάλα σόγιας ή αμυγδάλου;
Όλοι οι αγρότες με τους οποίους συνεργαζόμαστε θα χρησιμοποιούν μόνο τοπικά υλικά. Έτσι, ανάλογα με το πού βρίσκεται το αγρόκτημα στον κόσμο, τα συστατικά θα ποικίλλουν και επομένως θα παράγουν διαφορετικούς τύπους γάλακτος. Προς το παρόν, οι 3 μονάδες μας, αφού είναι στην Ευρώπη, παράγουν μόνο γάλα βρώμης. Αλλά η ιδέα είναι ότι θα μπορύν να παράγουν κι άλλους τύπους φυτικού γάλακτος όπως επίσης κι άλλα φυτικά προϊόντα όπως τυριά, βούτυρα κ.λπ.
Θα στειρώουν τα ζώα σε περίπτωση που έχουν και θηλυκά και αρσενικά;
Ναι, όλα τα αρσενικά είναι στειρωμένα κι έτσι τους επιτρέπεται να ζουν όλα μαζί και να έχουν μια ευτυχισμένη μικτή αγέλη 🙂
Έχετε λάβει καθόλου αρνητικά σχόλια από κτηνοτρόφους; Λόγου χάρη, ότι καταστρέφετε την δουλειά τους; Ίσως το γεγονός ότι αυτός ο τρόπος παραγωγής γάλακτος δεν θα τους δώσει επιδοτήσεις όπως οι κυβερνήσεις δίνουν στους γαλακτοπαραγωγούς για παράδειγμα…να φέρνει κάποια ένταση.
Δεδομένου ότι δεν απευθυνόμαστε εμείς στους κτηνοτρόφους, δεν έχουμε λάβει τέτοια σχόλια, όχι. Οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι ανησυχούν περισσότερο σχετικά με το να είναι σίγουροι ότι μπορούν να κερδίσουν αρκετά παράγοντας φυτικό γάλα. Έτσι, ορισμένοι ήθελαν να περιμένουν να δουν πώς άλλες μονάδες συνεργάζονται μαζί μας και πώς πέτυχαν πριν κάνουν την μετάβαση κι εκείνοι. Όσον αφορά τις επιδοτήσεις, οι περισσότεροι αγρότες μπορούν να συνεχίσουν να τις λαμβάνουν, καθώς οι επιδοτήσεις δεν σχετίζονται με την εκμετάλλευση των ζώων, αλλά απλώς με το γεγονός ότι έχουν εκτρεφόμενα ζώα και αγροτικές εκτάσεις. Σε αυτή την φάση δουλεύουμε για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να διατηρήσουν τις επιδοτήσεις και ελπίζουμε ότι στο εγγύς μέλλον θα λάβουμε ακόμη περισσότερη κρατική στήριξη για τους ανθρώπους που κάνουν την μετάβαση.
Υπάρχει κάποια ανταπόκριση στο εγχείρημά σας από κάποιο κράτος μέχρι τώρα; Θα ήταν υπέροχο αν αυτό το εγχείρημα το στήριζαν οι τοπικές κυβερνήσεις… γιατί αυτό που χρειαζόμαστε είναι θεσμική αλλαγή, όχι ένα άτομο ή μια μονάδα τη φορά…
Έχουμε επικοινωνήσει με κάποιον που εργάζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Κόμμα των Πρασίνων και πιέζουν πάρα πολύ ώστε να λάβουν περισσότερη βοήθεια οι κτηνοτρόφοι που μεταβαίνουν στη φυτική γεωργία. Πραγματικά, δεν είναι εύκολο και συχνά οι αλλαγές που γίνονται στα κριτήρια ώστε να λάβουν επιδοτήσεις, δεν έχουν πολύ νόημα ή δεν έχουν αντίκτυπο στην αειφορία και την περιβαλλοντική υγεία.
Ευχαριστούμε για τον χρόνο και καλή τύχη στο εκπληκτικό σας έργο!