Καλοκαίρι 2019: Πέφτει στην αντίληψή μου η ύπαρξη 3 μαϊμούδων υπό την κατοχή ενός ζεύγους στο Κιάτο, που διασώζει μη ανθρώπινα ζώα, το οποίο θα ήθελε οι μαϊμούδες να πάνε σε πιο κατάλληλο μέρος, αφού μετά από χρόνια συνύπαρξης, το αρσενικό με το θηλυκό ζευγαρώσαν, κι αναγκαστικά χώρισαν τον αρσενικό από τα θηλυκά για να μην ξανασυμβεί αυτό (τα ζώα αυτά ζούσαν σε κλουβιά παπαγάλων, υπό άθλιες συνθήκες, μέχρι να τα διασώσει αυτό το ζεύγος). Ενημερώνω τον άνθρωπο που μου το είπε σε ποιους να απευθυνθεί για βοήθεια σχετικά με την διαδικασία της μεταφοράς και όλα τα γραφειοκρατικά, αφού κάνω εγώ την πρώτη επαφή με την Ολλανδική οργάνωση Stichting AAP (στην οποία έχω δουλέψει στο παρελθόν ως φροντίστρια άγριων ζώων και εμπιστεύομαι το έργο τους-περισσότετρα από την εμπειρία αυτή, εδώ), για να βεβαιωθώ ότι μπορούν να τα δεχτούν. Παρόμοια διαδικασία ακολουθήθηκε και με μια ακόμη μαϊμού που κατασχέθηκε το 2017 από συνεργείο αυτοκινήτων στο Κορωπί, η οποία μεταφέρθηκε με επιτυχία στην ίδια οργάνωση στην Ολλανδία το 2018 (μπορείτε να διαβάσετε το χρονικό εκείνης της περίπτωσης εδώ).
Φθινόπωρο 2019: Ο άνθρωπος αυτός δεν απευθύνθηκε στα άτομα που του πρότεινα για βοήθεια. Έτσι, τον Οκτώβριο βρίσκομαι να ρωτώ τον υπέυθυνο επικοινωνίας του Ολλανδικού κέντρου, για μια επαφή στην Ελλάδα, (μιας και για την περίπτωση της μαϊμούς από το Κορωπί, δεν έκανα εγώ τα γραφειοκρατικά) αφού το ζεύγος που ήθελε να δώσει στα ζώα ένα καλύτερο μέλλον δεν έβρισκε στο τηλέφωνο κανέναν όταν καλούσαν το γραφείο CITES της Ελλάδας (που είναι η πρώτη αρχή στην οποία απευθύνεται κανείς για κάτι τέτοιο). Στην φάση αυτή προσπαθούμε με την κ. Μπομπολάκη να κανονίσουμε να φύγει μαζί με τις 3 μαϊμούδες και ένας μπαμπουίνος από τα Χανιά για τον οποίον έχουν γίνει πολλές καταγγελίες στο παρελθόν στην ΠΦΠΟ, όπου ενώ είχε γίνει κατάσχεση αυτού στα χαρτιά, επειδή δεν ήξεραν (δεν ρώταγαν;) οι αρχές πού να τον πάνε, είχε οριστεί μεσεγγυούχος ο ακατάλληλος κάτοχος αυτού, άρα ήταν ακόμη εκεί (σύνηθες φαινόμενο στην Ελλάδα). Μου δίνεται λοιπόν μια ηλεκτρονική διεύθυνση από τον υπεύθυνο επικοινωνίας του Ολλανδικού κέντρου και εκεί ξεκινά ο γολγοθάς μιας ατελείωτης ηλεκτρονικής (και ενίοτε τηλεφωνικής) επικοινωνίας που παίρνει μήνες (πού να ξέραμε ότι τελικά όλο αυτό θα πάρει 2,5 χρόνια).
Χειμώνας 2020: Φεύγω από την Ελλάδα, οπότε και ζητάω την βοήθεια της κ. Αλεξάνδρας Δημοπούλου, συναγωνίστριας ακούραστης ακτιβίστριας που μάχεται κι αυτή για όλα τα μη ανθρώπινα ζώα, και διαμένει στην Πάτρα, για την διαδικασία, καθότι είχαμε φανταστεί ότι θα πρέπει να εμπλακεί κάποια στιγμή η δασική υπηρεσία Πατρών αφού οι 3 μαϊμούδες ζούσαν κάπου κοντά στο Κιάτο. Αυτή η κίνηση αποδείχθηκε σωτήρια διότι η Αλεξάνδρα διαθέτει μια υπομονή και διπλωματία που εγώ δεν διαθέτω και σε καμία περίπτωση δεν θα είχε επιτευχθεί όλο αυτό, χωρίς την δική της συνδρομή. Στο μεταξύ, μετά από πολλές κλήσεις και κάποια ηλεκτρονική αλληλογραφία, το γραφείο CITES είχε καλέσει τις Ολλανδικές κτηνιατρικές αρχές να ρωτήσει τι χρειάζεται να γίνει (…) και μας ζητά να απαντήσουμε σε κάποια ερωτήματα σχετικά με το είδος των ζώων κ.α.
Άνοιξη 2020: Μας δίνεται νέο άτομο επικοινωνίας για το έγγραφο CITES αλλά λόγω πανδημίας παραλύει το σύμπαν όλο.
Φθινόπωρο 2020: Οι Ολλανδοί έχουν επανέλθει από τον Ιούλιο για να προχωρήσουμε τον Σεπτέμβρη στην μεταφορά των ζώων, ρωτώντας αν έχουμε νεότερα από το γραφείο CITES. Αρχίζουν οι ερωτήσεις από το νέο άτομο του γραφείου CITES, και πάμε πάλι από την αρχή να εξηγεί η Αλεξάνδρα τα καθέκαστα.
Στο μεταξύ, εμφανίζεται και μια 3η υπόθεση κατοχής πρωτεύοντος αλλού εν Ελλάδι – αλλά μετά από λίγη έρευνα, καταλήγει να παγώνει αυτή διότι λέει έχει χαρτιά αγοράς και η τοπική κτηνιατρική υπηρεσία έκρινε ότι μετά από κάποια σύσταση για τις συνθήκες διαβίωσης, θα ήταν ΟΚ. Το αφήνω ασχολίαστο.
Βλέποντας ότι αργεί πάλι η διαδικασία, βάζουμε κι άλλο άτομο από το γραφείο CITES στον χορό, το οποίο αντι να βοηθήσει επιβράδυνε κι άλλο την διαδικασία. Η Αλεξάνδρα πλέον έχει φέρει στην “ομάδα” και δικηγόρο, την κυρία Έλενα Αρβανίτη, κι έχει επίσης ήδη πάει στο Δασαρχείο Πατρών το οποίο της ζητά να στείλει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος επίσημο αίτημα για την μεταφορά των ζώων, στο οποίο όμως πρέπει να αναφέρεται η επίσημη επιστημονική ονομασία του είδους και γι’ αυτό την προτρέπουν να βρει βιολόγο Καθηγητή Πανεπιστημίου, τον οποίο βρίσκει άμεσα οπότε αυτό λύνεται επιτόπου. Στέλνει η Αλεξάνδρα το αίτημα τον Νοέμβρη αλλά άκρα του τάφου σιωπή έκτοτε και στο μεταξύ να έχει γίνει κυριολεκτικά η γυναίκα, μπαλάκι του τένις, τηλεφωνικά, ανάμεσα σε Δασαρχείο και γραφείο CITES.
(‘Εχω πλέον γυρίσει Ελλάδα) και ζητώ βοήθεια από άτομο που ενεπλάκη στην υπόθεση μεταφοράς της πρώτης μαϊμούς, από το Κορωπί, για να σπρώξω τη διαδικασία και η συμβουλή ήταν να κοινοποιήσω στους ανώτερους του Δασαρχείου, την ηλεκτρονική αλληλογραφία που δεν απαντάται.
Ωστόσο, παράλληλα, γίνεται κι αίτημα αφαίρεσης του μπαμπουίνου στα Χανιά, από την δικηγόρο, μαζί με αίτημα χορήγησης της απόφασης της κατάσχεσης του εν λόγω ζώου.
**Έχει εμφανιστεί η δυνατότητα να φύγει ο μπαμπουίνος άμεσα για να πάει γρήγορα στην Ολλανδία ώστε να εισαχθεί σε ομάδα με άλλους μπαμπουίνους οι οποίοι μέσα στο 2021 θα πάνε όλοι μαζί σε καταφύγιο στην Αγγλία.
Αλλά βέβαια, στην Ελλάδα αυτά δεν γίνονται. Αυτά αποτελούν όνειρο θερινής νυκτός. Το αίτημα χορήγησης της κατάσχεσης δεν γίνεται αποδεκτό και “αφού ο μπαμπουίνος ζει τόσα χρόνια εκεί, πού να ταξιδεύει τώρα στην Ολλανδία” και “πού ακούστηκε να ταξιδεύουν άγρια ζώα” – τάδε έφη, άτομο του Δασαρχείου Χανίων. Ο δε κάτοχος του μπαμπουίνου, αρνείται πλέον να συνεργαστεί (κάποτε έλεγε ότι συμφωνεί να φύγει το ζώο) και τονίζει ότι θα κάνει κάτι μόνο αν του ζητηθεί από το Δασαρχείο ή το Υπουργείο, σύμφωνα με συμβουλή του δικηγόρου του. Η αστυνομία παρέπεμψε στην εισαγγελία το θέμα αλλά η εισαγγελία λέει ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα γιατί το άτομο στο Δασαρχείο κρίνει ότι δεν υπάρχει λόγος να γίνει η μεταφορά.
Ζητάω από το Ολλανδικό καταφύγιο να στείλει έγγραφο εκ νέου που λέει ότι ο μπαμπουίνος μπορεί να ταξιδέψει παρά την ηλικία του και είναι αναγκαίο για την ψυχική του υγεία και ευζωία να φύγει από εκεί. Αναλύει στην επιστολή την σημαντικότητα της συμβίωσης των πρωτεύοντων με άτομα του είδους τους κλπ. Προωθούμε το έγγραφο στις αρμόδιες αρχές.
Χειμώνας – άνοιξη 2021: Το γραφείο CITES ζητά από την κτηνιατρική Κορίνθου να πάει να αξιολογήσει την κατάσταση διαβίωσης των ζώων και κατόπιν να κριθεί ΑΝ πρέπει όντως τα ζώα να φύγουν… Ο καιρός περνά και αυτό γίνεται τελικά μόνο γύρω στα τέλη Μάρτη, έπειτα από τηλεφώνημα εκ μέρους ενός Διευθυντή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης κ Τροφίμων που έγινε αρχές Μαρτη. Η Κτηνιατρική Κορίνθου, για καλή μας τύχη, συγγράφει μια αυτοψία που εξηγεί γιατί πρέπει όντως τα ζώα να μεταφερθούν στο καταφύγιο στην Ολλανδία. Στέλνεται η έκθεση στο Δασαρχείο Πατρών 2/4 και ετοιμάζονται επιτέλους τα έγγραφα CITES 10/5.
Εντωμεταξύ, απόλυτη μυστικότητα από τα Χανιά, δεν γνωστοποιούν στην δικηγόρο την αυτοψία που έγινε από αστυνομία, κτηνιατρική και Δασαρχείο. Ο Διευθυντής από το ΥΠΑΑΤ έχει ζητήσει βοήθεια από τον επικεφαλής στο Δασαρχείο, ο οποίος ήταν κι αυτός συνεργάσιμος και άμεσος, όμως έπρεπε πάλι να ζητήσουμε από Ολλανδία ένα ακόμη έγγραφο, που να δείχνει την πρόθεση του καταφυγίου να παραλάβει τον μπαμπουίνο…εγώ πλέον όμως νιώθω φοβερή ντροπή για όλο αυτο το χρονικό διάστημα που έχει περάσει, για τα έγγραφα που τους ζητώ ξανά και ξανά, και για όλο αυτό το χάος που επικρατεί με την Ελληνική γραφειοκρατία. Ο επικεφαλής στο Δασαρχείο στέλνει επέιγουσα επιστολή στα Χανιά, και κατόπιν καλεί ο ίδιος τον κάτοχο του μπαμπουίνου, αλλά τελικά – επειδή η αυτοψία της κτηνιατρικής αναφέρει ότι όλα είναι καλά και οδηγεί σε άρση της κατάσχεσης, χάνουμε την υπόθεση αυτή. Γίνεται μια ακόμη προσπάθεια από τον επικεφαλής στο Δασαρχείο τον Ιούνιο αλλά πάλι χωρίς αποτέλεσμα.
Καλοκαίρι 2021: Νέος γολγοθάς ξεκινά, για τα TRACES αυτή τη φορά, και παράλληλα πρέπει να βρεθεί ένας κτηνίατρος με γνώσεις, για να αναισθητοποιηθούν τα ζώα για την μεταφορά, την τοποθέτηση των μικροτσιπ κλπ. Ένα φεγγάρι είχε ειπωθεί ότι θα στείλουν άνθρωπο από Ολλανδία να αναλάβει όλο αυτό, μάλιστα ήθελαν να έρθει μαζί και δημοσιογράφος για να γίνει ένα μίνι ντοκιμαντέρ αλλά οι περιορισμοί λόγω Κοβιντ, ακυρώνουν τα πλάνα.
Καλώ 3 διαφορετικούς κτηνιάτρους με γνώσεις πάνω σε εξωτικά ζώα, αλλά όλοι δηλώνουν άγνοια όσον αφορά στα πρωτέυονται, παραπέμποντάς με στους κτηνιάτρους του Αττικού ζωολογικού πάρκου.
Φθινόπωρο 2021: Για άλλη μια φορά έχουμε βρει τοίχο στο γραφείο CITES όσον αφορά τα TRACES, και αυτό προσπερνάται χάρη σε Διευθύντρια στο ΥΠΑΑΤ. Στέλνονται crates μεταφοράς από Ολλανδία στο Αττικό πάρκο, επικοινωνεί με τον κτηνίατρο που συνέγραψε την αυτοψία, το Αττικό πάρκο, για να ετοιμαστούν τα TRACES αλλά ξαφνικά παγώνει εκ μέρους της Ολλανδίας το θέμα γιατί γεμίζει η καραντίνα τους λόγω μιας ξαφνικής διάσωσης πολλών ρακούν.
Ιούνης 2022: Το Ολλανδικό καταφύγιο μπορεί εκ νέου να παραλάβει τα 3 ζώα, και κλείνουν πτήση για 7/6. Επικοινωνούμε με τον κτηνίατρο στην Κόρινθο για να ζητήσουμε τα TRACES, τα βγάζει (με λίγα παρατράγουδα και τούτη την στερνή στιγμή, έτσι για να μην ξεχνιόμαστε), κανονίζουν οι κτηνίατροι του Αττικού μαζί με έναν φροντιστή τους να πάνε στο σημείο για την αναισθητοποίηση και προετοιμασία των ζώων στις 6/6, οπότε και γίνεται αυτή με επιτυχία, και τα ζώα έφυγαν αισίως χτες 7/6 και έφτασαν με ασφάλεια στο Ολλανδικό καταφύγιο στις 23.00 το βράδυ. Φυσικά, πάθαμε ένα mini εγκεφαλικό και χτες το πρώι, μαζί με την Αλεξάνδρα, μιας και μας ζητήθηκε το πολυπόθητο έγγραφο CITES από τους ανθρώπους στο Αττικό, γιατί αυτό το είχαμε λάβει ηλεκτρονικά οπότε δεν υπήρχε στον φάκελο με τα έγγραφα που δόθηκαν δια ζώσης χτες μαζί με τα ζώα. Αλλά να’ναι καλά το οργανωτικό μου πνεύμα, και εβρέθη το έγγραφο γρήγορα οπότε αναπνεύσαμε ξανά.
Κλείνοντας θα ήθελα να εκφράσω ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ καταρχήν στην Αλεξάνδρα Δημοπούλου και την Έλενα Αρβανίτη, κι έπειτα στην οικογενειακή μου φίλη που προτιμά να μην αναφερθεί το όνομά της, αλλά χωρίς την συμβολή της (με έφερε εκείνη σε επαφή με τα άτομα στις διευθυντικές θέσεις του ΥΠΑΑΤ) και την καλή πρόθεση αλλά και την αμεσότητα αυτών των διευθυντών, δεν θα είχε ξεκολλήσει ποτέ το θέμα. Επίσης, ένα μεγάλο μπράβο στους ανθρώπους που φρόντιζαν αυτά τα ζώα τόσα χρόνια, για τα οποία είχαν κατασκευάσει πραγματικά πολύ κατάλληλα enclosures, κι έβαλαν το ‘εγώ΄τους πίσω από το καλό των ζώων ψάχνοντας να βρουν ενα κατάλληλο μέρος για αυτά. Επίσης, ένα ευχαριστώ στους κτηνιάτρους και τον φροντιστή του Αττικού πάρκου, για την συνεργασία και τον επαγγελματισμό τους.
Disclaimer: Χρειάστηκα 3,5 ώρες για να κάνω ανασκόπηση στην ηλεκτρονική αλληλογραφία όλου αυτού του ιστορικού που έχω μέσα σε ένα folder στο email μου, με έπιασε το στομάχι μου κι εξοργίστηκα εκ νέου. Το χειρότερο είναι πως ακόμη και τώρα, ΔΕΝ ξέρω ποια είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει κανείς, σε ποιον μπορώ να πω ότι μπορεί να απευθυνθεί κάποιος, σε μια ανάλογη περίπτωση. Θα ήθελα να γίνει ξανά μια προσπάθεια για τα 2 περιστατικά που αφέθηκε η τύχη τους στις εκάστοτε κτηνιατρικές αρχές – άτομα που δεν έχουν καμία ιδέα πάνω στα πρωτεύοντα βγάζουν εγκληματικές για τα ζώα αποφάσεις-, αλλά εγώ δεν έχω το ψυχικό σθένος να τα αναλάβω, αφού διαγνώστηκα πρόσφατα με burn out και έχω αποφασίσει να κάνω μια μεγάλη παύση σε οτιδήποτε αφορά διασώσεις και ακτιβισμό, μέχρι νεοτέρας.
Όποιος θελήσει να ασχοληθεί όμως, αν απευθυνθεί σε τοπική κτηνιατρική, δεν θα βγάλει άκρη. Πώς γίνεται λοιπόν να διασωθούν άγρια εξωτικά ζώα στην Ελλάδα και να πάνε στο εξωτερικό σε κατάλληλα καταφύγια που έχουν το know how, αν δεν έχεις την τύχη να γνωρίζεις κάποιον που γνωρίζει κάποιους οι οποίοι τυχαίνει να μπορούν να κινήσουν τα γρανάζια του κράτους που εμποδίζουν;
Υποπτεύομαι ότι θα μείνω με την απορία.
Ελίζα Δημητρά