Υπάρχει η διαδεδομένη λανθασμένη άποψη ότι το μέλι – δηλαδή ο εμετός της μέλισσας- είναι σύμφωνο με το vegan τρόπο ζωής, και συχνά ο κόσμος ξαφνιάζεται όταν μαθαίνει ότι στην πραγματικότητα οι μέλισσες δεν παράγουν μέλι για μας.
Το μέλι, το κερί μέλισσας, η γύρη, ο βασιλικός πολτός (γάλα μέλισσας), η πρόπολη και το δηλητήριο των μελισσών είναι όλα προϊόντα εντατικής δουλειάς εργατικών ζώων.
Αλλά πόσο ακριβώς βίαιες είναι αυτές οι πρακτικές;
Μέλισσες
Οι μέλισσες είναι ιδιαιτέρως κοινωνικά και συνεργατικά έντομα. Διαθέτουν μία μοναδική και περίπλοκη μορφή επικοινωνίας, βασισμένη στην όραση, την κίνηση και την οσμή, που ακόμη και οι επιστήμονες δεν κατανοούν πλήρως.
Είναι γνωστό πως επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω πολύπλοκων «χορευτικών» κινήσεων.
Έρευνα έχει δείξει πως οι μέλισσες έχουν την ικανότητα της αφηρημένης σκέψης, καθώς και της αναγνώρισης των μελών της οικογένειάς τους ανάμεσα σε άλλες μέλισσες στην κυψέλη.
Μέλι
Οι μέλισσες τρέφονται από τη γύρη, αλλά το μέλι είναι η μόνη τους πηγή τροφής σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών, και περιέχει θρεπτικές ουσίες που προορίζονται για δική τους κατανάλωση.
Για να γεμίσουν το στομάχι τους, οι μέλισσες επισκέπτονται έως και 1.500 λουλούδια, ώστε να συλλέξουν αρκετό νέκταρ. Επιστρέφοντας στην κυψέλη, η μέλισσα, μαζί με τις υπόλοιπες εργάτριες αναμασούν το νέκταρ, σε μια διαδικασία που καταλήγει στη δημιουργία του μελιού.
Κάθε μέλισσα παράγει ποσότητα μελιού που αντιστοιχεί σε μόλις ένα δωδέκατο του γλυκού του κουταλιού σε ολόκληρη τη ζωή της – και κάθε γραμμάριο είναι θεμελιώδες για την κυψέλη.
Επίσης, οι μέλισσες πετούν περίπου 55.000 μίλια και επισκέπτονται δύο εκατομμύρια άνθη για την παραγωγή 450 γραμμαρίων μελιού.
Προϊόν βίας
Οι μελισσοκόμοι αντικαθιστούν το μέλι που παίρνουν από την κυψέλη με ένα υποκατάστατο ζάχαρης, το οποίο είναι πολύ χειρότερο, από θρεπτικής άποψης, για την υγεία των μελισσών. Το φθηνό υποκατάστατο ζάχαρης δεν περιέχει τα θρεπτικά στοιχεία, τα λίπη και τις βιταμίνες που έχει το μέλι.
Αυτή η ανήθικη πρακτική αναγκάζει τις μέλισσες να εργάζονται παραπάνω για να αντικαταστήσουν το μέλι που λείπει.
Κατά τη διάρκεια της αφαίρεσης του μελιού από την κυψέλη, πολλές μέλισσες πεθαίνουν, καθώς τσιμπούν τους μελισσοκόμους.
Άλλη μια συνηθισμένη πρακτική των μελισσοκόμων είναι η καταστροφή ολόκληρων των κυψελών αφότου συλλέξουν το μέλι, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν χαμηλά το κόστος. Συχνά καταστρέφουν το μελίσσι χρησιμοποιώντας κυανιούχο αέριο.
Ένας ακόμη λόγος θανάτου ή ακρωτηριασμού των φτερών και των ποδιών των μελισσών είναι ο απρόσεκτος χειρισμός.
Οι μελισσοκόμοι ψαλιδίζουν τα φτερά των βασιλισσών για να τις αποτρέψουν από το να εγκαταλείψουν την κυψέλη και να δημιουργήσουν αποικία σε κάποιο άλλο μέρος – κάτι το οποίο θα έβλαπτε την παραγωγικότητα και το κέρδος τους. Επίσης πολλές φορές οι βασίλισσες υπόκεινται σε τεχνητή γονιμοποίηση.
Οι πληθυσμοί των εκτρεφόμενων μελισσών ορισμένες φορές υποκύπτουν σε μια ασθένεια που ονομάζεται «διαταραχή κατάρρευσης της αποικίας» – το οποίο οι επιστήμονες συνδέουν με το «άγχος διαχείρησης των μελισσών», τη «δηλητηρίαση από φυτοφάρμακα» και «ανεπαρκή αναζήτηση τροφής / κακή διατροφή».
Περιβάλλον
Οι μέλισσες εκτρέφονται με σκοπό την παραγωγή. Ωστόσο, η εκτροφή μερικές φορές περιλαμβάνει τη μεταφορά διαφορετικών ειδών μελισσών στην ίδια κυψέλη, γεγονός το οποίο αυξάνει την ευαισθησία τους όσον αφορά τις ασθένειες και το θάνατο.
Αυτές οι ασθένειες στη συνέχεια μεταδίδονται σε χιλιάδες άλλους επικονιαστές, στους οποίους εμείς και άλλα ζώα βασιζόμαστε (για την επιβίωσή μας).
Εξαιτίας της μαζικής εκτροφής μελισσών, έχει μειωθεί ο αριθμός των βομβίνων (καθ. μπάμπουρες) και πολλών ειδών πτηνών.
Η εισαγωγή μελιού αποτελεί, εκτός των άλλων, σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα, καθώς το 90% του μελιού που καταναλώνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο προέρχεται κυρίως από την Κίνα και την Τουρκία, αυξάνοντας έτσι κι άλλο το αποτύπωμα του διοξειδίου του άνθρακα στο περιβάλλον.
Vegan
Επομένως, όχι, το μέλι δεν είναι ούτε vegan, ούτε απαραίτητο.
Δεν αξίζει στα εργατικά αυτά ζώα να τα εκμεταλλεύονται. Τους αξίζει να κρατήσουν το μόχθο της δικής τους εργασίας.
Το μέλι μπορεί εύκολα να αντικατασταθεί με βίγκαν εναλλακτικές λύσεις, όπως σιρόπι ρυζιού, νέκταρ αγαύης, σιρόπι σφενδάμου, βύνη κριθαριού, μελάσα, βιολογική ζάχαρη από ζαχαρότευτλο, Sucanat, σόργο ή φρουκτόζη.
Στην αρχική μας σελίδα μπορείτε να βρείτε και μια εκτενή παρουσίαση που μπορείτε να την αποθηκεύσετε σε pdf μορφή – σχετικά με την ανηθικότητα της μελισσοκομίας.
Μετάφραση: Αριάδη Γεργεράκη