Δεν κάνεις επανάσταση με το καλάθι των αγορών σου. Η στρατηγική “Γίνε βίγκαν” αποτυγχάνει...(Πρακτικά συνεδρίου για τον αντισπισισμό στο Παρίσι 8/3/2018)

Απόσπασμα από το συνέδριο με θέμα “Αντισπισισμός: Ανυπακοή σαν κληρονομιά” οργάνωση της A.E.P.P στις 8/3/2018 στο Παρίσι – Tiphaine Lagarde & Ceylan Cirik – 269 Libération Animale

[Γιατί να γίνει διαφοροποίηση ανάμεσα στον βιγκανισμό και τον αντισπισισμό;]

Δεν είναι η έννοια του βιγκανισμού αυτή καθαυτή που δημιουργεί πρόβλημα αλλά το πώς αυτό προβάλλεται από τα μέσα και κυρίως το γεγονός ότι κατανοείται και προωθείται ως ο αναμενόμενος στόχος από δράσεις που λαμβάνουν χώρα από διάφορες ζωοφιλικές-βίγκαν οργανώσεις-συλλογικότητες.

Ο αντισπισισμός έχει γίνει αόρατος εξαιτίας του βιγκανισμού. Ο λόγος είναι απλός: Όσο περισσότερο mainstream γίνεται η έννοια του βιγκανισμού τόσο λιγότερο πολιτική χροιά αυτή η έννοια έχει. Όσο πιο “χαρούμενη” είναι τόσο πιο εύκολα θα πουληθεί.

To κίνημα του βιγκανισμού αναφέρεται περισσότερο στους ανθρώπους και όχι αρκετά στα άλλα ζώα σε βαθμό που τα τελευταία σιγά σιγά εξαφανίζονται από τα δρώμενα και από τα μέρη που αποκτούν την ταμπέλα “Βίγκαν” (παράδειγμα VeggieWorld).

Από φόβο μην σοκάρουμε ή μην είμαστε αρκετά καλοί, προτιμάμε να μην αναφέρουμε καν τα θύματα και στρεφόμαστε σε ανθρωποκεντρικά επιχειρήματα. Προτιμάμε να μιλάμε για διατροφή αντί για την μοίρα των καταπιεσμένων (ζώων).

Αυτή η συνεχής εμμονή να δείχνουμε μια καλή εικόνα και να καταστήσουμε τον λόγο μας εφησυχαστικό, δείχνει την αποπολιτικοποίηση του βιγκανισμού, λες και η μόνη στρατηγική που έχουμε να προτείνουμε είναι ο διάσημος χρυσός κανόνας του μάρκετινγκ: “Σαγήνευε παρά να πείθεις”. Ο αντισπισισμός δεν έχει την ανάγκη να πουλήσει ή να γίνει θελκτικός, οι επιταγές της δικαιοσύνης και της ισότητας πρέπει να είναι αυτάρκεις και δεν χρειάζονται διαφημιστικά κόλπα.

Η μανία με τον καταναλωτισμό και την ατομικότητα οδηγεί σε επιβραβεύσουσα ενημερότητα αντι να οδηγήσει στη δράση, τονίζει τον βιγκανισμό κι όχι τον αντισπισισμό και νοιάζεται για το περιεχόμενο του βίγκαν πιάτου αντί για την μοίρα των καταπιεσμένων.

[Μία αυξανόμενη αποπολιτικοποίηση των σπουδαιότερων κινημάτων κοινωνικής δικαιοσύνης]

Ένα κλασικό φαινόμενο: Αυτό της προσπάθειας να καλυφθούν τα κινήματα “-σμος” (φεμινισμός, αντιρατσισμός κλπ) μέσω δημοσιότητας και καπιταλιστικού συστήματος, μια απέραντη αποπολιτικοποίηση των μεγαλύτερων κινημάτων κοινωνικής δικαιοσύνης. Η φεμινίστρια δημοσιογράφος Dawn Foster καταγγέλει αυτό το φαινόμενο στο βιβλίο της “Lean Out”, στο οποίο κάνει αναφορά στη μόδα (trend) που λέγεται “Femvertising”: Την χρήση των κραυγών εκτρεπόμενων φεμινιστικών συγκεντρώσεων για την πώληση τυποποιημένων προϊόντων που υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο!

Με τον ίδιο τρόπο, η λέξη “βίγκαν” έγινε μία ταμπέλα, μία μάρκα (brand), μία μόδα, μία κοινότητα, ένα μοδάτο hashtag, μία κοινωνική ιδιότητα, μία μάρκα ευγένειας των αστέρων, μια ωραία ιδεολογική επίστρωση σε μια αμετάβλητη κοινωνία. Γιατί δουλεύει; Διότι υπόσχεται μία εγγύηση επανάστασης χωρίς την τρομοκρατηθεί η κοινή γνώμη, ένα συναίσθημα συνέπειας χωρίς να χαθούν οι συνήθεις καταναλωτικές πηγές.

[Κάνοντας επανάσταση γεμίζοντας το καλάθι των αγορών;]

Όσο περισσότερο ατομικοποιούμε το θέμα των δικαιωμάτων των ζώων, τόσο το αποπολιτικοποιούμε. Η πιο υποσχόμενη στρατηγική που υιοθετείται από το φιλοζωικό-βίγκαν κίνημα είναι αυτή του μιμιτισμού: σχεδόν ποτέ δεν συζητιέται ένα πολιτικό σχέδιο και υιοθετείται μια πολύ αφιλόδοξη ηθική προσέγγιση.

Ενώ είναι ένα θέμα για εμάς που σηκώνει έκφραση ιδεών και δημιουργεί μία απαίτηση (την κατάργηση του σπισισμού) αντί της θέλησης του ανήκειν σε μία κατηγορία (βίγκαν εστί). Η απαίτηση της δικαιοσύνης ισοδυναμεί με νομοθετική, θεσμική ή κοινωνική αλλαγή ενώ η κλήση προς την αρετή είναι αποπολιτικοποιημένη: ζητά από τους ανθρώπους να αλλάξουν την ατομική τους συμπεριφορά. Δεκαετίες αποτυχίας θα έπρεπε να μας καλούν να αλλάξουμε στρατηγική…Τα άτομα είναι συχνά προϊόν της νόρμας και οι θεσμοί, της κοινωνίας τους: Αυτά πρέπει να επικριθούν και να γίνουν στόχος από τον ακτιβισμό μας για αλλαγή των πραγμάτων.