Ωστόσo, αυτά δεν σημαίνουν ότι η χρήση αεροπλάνων δεν είναι επιβλαβής για το περιβάλλον. Αντιθέτως…
Από εκείνη την ημέρα πέταξα ξανά μόνο μια φορά (Ελλάδα-Πορτογαλία) κάνοντας μηδενισμό του ανθρακικού αποτυπώματος της πτήσης αυτής (carbon offset) αλλά ένιωσα ότι πάω κόντρα στις αξίες μου (όπως ένιωσα όταν κατάλαβα στην ηλικία των 23 καθώς έβλεπα το Earthlings οπότε κατάλαβα πως μαχόμουν για τα μεν ζώα τρώγοντας τα δε – και έτσι ξεκίνησε η στροφή μου προς την χορτοφαγία και ύστερα στην βίγκαν διατροφή) κι έτσι λοιπόν αποφάσισα να μην ξαναπετάξω. Έχουν περάσει 2 χρόνια από τότε που σταμάτησα να παίρνω αεροπλάνα αλλά συνεχίζω να ταξιδεύω – δεν θα μπορέσω ποτέ να ζήσω σε ένα μέρος και να σταματήσω να μετακινούμαι γιατί ακόμη και ένα γενετικό τεστ που έκανα πρόσφατα έδειξε ότι “Εξελικτικά ο γονότυπός σας υπήρξε χρήσιμος λόγω αυξημένων διερευνητικών προτύπων τροφοσυλλογής και αυξημένης απόστασης μετανάστευσης στους αρχαίους πολιτισμούς”. Ζω βασικά νομαδική ζωή έκτοτε, ίσως για ακριβώς αυτόν τον λόγο κιόλας…Έχω δεσμευτεί να μην ταξιδέψω αεροπορικά ούτε το 2021 και μπορείτε να διαβάσετε την δέσμευσή μου και την εμπειρία μου ως τώρα, ζώντας με αυτόν τον τρόπο, εδώ. Θα συνεχίσω να κρατώ αυτή την δέσμευση για όσο το περιβάλλον το χρειάζεται και για όσο τα αεροπλάνα έχουν τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο που έχουν ως τώρα.
Οπότε λοιπόν αποφάσισα να πάρω συνέντευξη από την δημιουργό της εκστρατείας “Flight free world” (Ένας Κόσμος χωρίς πτήσεις) γιατί πιστεύω πως είναι σημαντικό να “ακούσουμε” από πρώτο χέρι τις σκέψεις της και να καταλάβουμε για ποιο λόγο είναι τόσο σημαντικό να κάνουμε αυτήν την αλλαγή στον τρόπο ζωής μας – όσοι είμαστε προνομιούχοι και ως τώρα μπορούμε να παίρνουμε αεροπλάνα -αλλά και να μιλήσουμε για τις προκλήσεις που αυτή η δέσμευση αντιμετωπίζει.
Ελπίζω να σας εμπνεύσει αυτή η ανάρτηση και να την αναδημοσιεύσετε στα κοινωνικά σας δίκτυα ώστε να αυξηθεί η ενημερότητα αναφορικά με αυτό το κίνημα γιατί αυτό το θέμα σπάνια συζητιέται στον χώρο των δικαιωμάτων των ζώων (βλέπε vegan celebrities flying around the world για να δώσουν ομιλίες) και στον χώρο των περιβαλλοντολόγων, ειδικά στην Ελλάδα, λες κι είναι κάτι αναπόφευκτο (ενώ τα περισσότερα ταξίδια τα κάνουμε για να ικανοποιήσουμε πλασματικές εγωιστικές ανάγκες μας, ένα μάθημα που έλαβα – από τα πολλά – διαβάζοντας το βιβλίο Σάπιενς, του Χαράρι, όπως αναφέρω και πιο κάτω).
Ενημέρωση 2/2021: Αξίζει να δείτε το βίντεο στο οποίο εξηγεί ο Τοντ, πρώην πιλότος, γιατί άφησε την δουλειά του αφού συνειδητοποίησε τις επιπτώσεις αυτής στο περιβάλλον. Αν ο Τοντ άφησε την δουλειά των ονείρων του, δεν μπορούν οι απλοί άνθρωποι να πάψουν να ταξιδεύουν αεροπορικά;
(To instagram profile του εδώ και η συνέντευξη που του πήρα εδώ)
– Πότε (σε ποια ηλικία) αποφασίσατε να σταματήσετε να ταξιδεύετε αεροπορικά και γιατί;
Σταμάτησα να ταξιδεύω αεροπορικά το 2008 (ήμουν 27 ετών). Ανησυχούσα πραγματικά για την κλιματική κρίση για κάποια χρόνια, αλλά όπως και πολλοί άλλοι, έτσι κι εγώ πίστευα ότι μια πτήση περιστασιακά δεν θα μπορούσε να είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα ενόσω έκανα ήδη άλλα πράγματα για να βοηθήσω το περιβάλλον. Στην πραγματικότητα όμως, μόνο αφού σταμάτησα να παίρνω αεροπλάνα, συνειδητοποίησα πλήρως πόσο τεράστιος είναι ο αντίκτυπος των πτήσεων στο περιβάλλον.
– Τι άλλο έχετε αλλάξει στον τρόπο ζωής σας για να βοηθήσετε το περιβάλλον;
Σκέφτομαι το περιβάλλον σε ό, τι κάνω. Δεν έχουμε αυτοκίνητο στην οικογένειά μου, είμαστε vegan και διατηρούμε την κατανάλωσή μας σε χαμηλό επίπεδο. Για παράδειγμα, σπάνια αγοράζω ρούχα και όταν αγοράζω πράγματα, κοιτάω να είναι αντικείμενα που θα διαρκέσουν για πολλά χρόνια ή από δεύτερο χέρι. Προσπαθούμε επίσης όσα προϊόντα και τρόφιμα αγοράζουμε να είναι βιολογικά όσο το δυνατόν περισσότερο.
Ωστόσο, δεν κάνω τα πάντα τέλεια, και πιστεύω ότι τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορούμε ως άτομα να κάνουμε για την κλιματική κρίση είναι να επικεντρωθούμε στα πράγματα που κάνουν την μεγαλύτερη διαφορά, αλλά και να μιλήσουμε για αυτήν με άλλους, έτσι ώστε να γινόμαστε πολλοί που αντιλαμβάνονται ότι χρειαζόμαστε μεγάλες αλλαγές στο σύστημα.
– Πριν δεσμευτείτε ότι δεν θα ξαναχρησιμοποιήσετε αεροπλάνο, ήσασταν άτομο που ταξίδευε συχνά με αεροπλάνο; Σας λείπουν τα αεροπορικά ταξίδια;
Εξαρτάται από το με ποιον με συγκρίνετε. Το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχει πετάξει ποτέ, οπότε σε σύγκριση με τους περισσότερους ανθρώπους έκανα πολύ συχνή χρήση αεροπλάνων. Ταξίδευα με αεροπλάνο δύο φορές το χρόνο μεταξύ 20 και 27 ετών. Πριν τα 20 μου, είχα ταξιδέψει με αεροπλάνο μόνο δύο φορές στη ζωή μου, την πρώτη φορά ήμουν 15. Δεν έφυγα ποτέ εκτός Ευρώπης και μάλλον ποτέ δεν θα το κάνω, αλλά χαίρομαι που μένω εδώ, και υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι για να εξερευνήσει κανείς τον κόσμο. Διαβάζω πολύ, παρακολουθώ ντοκιμαντέρ και από τότε που ξεκίνησα την εκστρατεία αυτή, έχω γνωρίσει ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο μέσω ψηφιακών συναντήσεων.
– Κάποιος μπορεί να μας πει “Εντάξει, είναι εύκολο για εσάς να δεσμεύσετε ότι δεν θα ξαναπάτε πουθενά αεροπορικώς, επειδή έχετε ταξιδέψει πολύ στην ζωή σας ήδη. Δεν είναι όμως λίγο άδικο για άτομα που δεν έχουν ακόμη καταφέρει να δουν τον κόσμο;”. Ποια θα ήταν η απάντησή σας σε αυτήν την ερώτηση;
Κατανοώ ότι πολλοί νέοι όπως και άνθρωποι που δεν μπόρεσαν να ταξιδέψουν αεροπορικά ως τώρα, θέλουν να το κάνουν και να δουν τον κόσμο, αλλά το μέλλον μας που διακυβεύεται. Εάν δεν κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε τις εκπομπές μας του διοξειδίου το άνθρακα τώρα, μπορεί να μην επιβιώσουμε καν σε αυτόν τον πλανήτη. Όσα περισσότερα κάνουμε τώρα για να σώσουμε το κλίμα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να έχουμε έναν κόσμο να εξερευνήσουμε στο μέλλον. Επίσης, τόσοι πολλοί άνθρωποι υποφέρουν ήδη από τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη που δεν έχουν συμβάλλει καν σε αυτό, κάτι που είναι πολύ πιο άδικο.
Το καλό είναι ότι με το να σταματήσεις να πετάς δεν σημαίνει ότι θα σταματήσεις να ταξιδεύεις ή να βλέπεις πράγματα, απλά σημαίνει ότι θα το κάνεις με άλλο τρόπο στο εξής.
– Τι θα λέγατε σε άτομα που ζουν στην Αμερική ή στην Αυστραλία αλλά έχουν οικογένειες στην Ευρώπη ή την Ασία; Πώς είναι δυνατόν να κάνουν αυτή την δέσμευση εάν έχουν οικογένεια μακριά από την έδρα τους;
Καταλαβαίνω ότι είναι πολύ πιο δύσκολο για άτομα που έχουν στενά μέλη της οικογένειας σε μια άλλη ήπειρο να σταματήσουν να πετούν εντελώς, και είμαι πολύ ευγνώμων που δεν είμαι σε αυτήν την κατάσταση. Θα ήθελα πραγματικά να πω σε όλους ότι πρέπει να πάνε να βλέπουν τις οικογένειές τους όσο το δυνατόν συχνότερα, αλλά δεν μπορώ. Η κατάσταση αυτή τη στιγμή είναι τόσο επείγουσα και τα επόμενα χρόνια θα καθορίσουν το μέλλον της ανθρωπότητας, οπότε να προσπαθήσουν να βλέπουν την οικογένειά τους όσο το δυνατόν λιγότερο αυτήν την περίοδο (θα υποφέρουν κι αυτοί από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης). Για παράδειγμα, μπορούν να ταξιδεύουν πιο σπάνια και να περνούν περισσότερο χρονικό διάστημα μαζί τους, και είναι επίσης καλύτερα εάν ένα άτομο που ζει στο εξωτερικό να πετάξει για να δει την οικογένεια, από το να πετάξει ολόκληρη η οικογένεια για να επισκεφθεί αυτό το άτομο. Και φυσικά, εάν μπορούν να ταξιδέψουν με άλλα μέσα, ας το κάνουν!
– Το πρόβλημα με το γεγονός ότι οι πτήσεις επιλέγονται ως η καλύτερη επιλογή για ταξίδια, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι οι τιμές για ταξιδια με πλοίο, τρένο ή λεωφορείο είναι τόσο υψηλές που γίνονται απρόσιτες. Έχετε προσπαθήσει να επικοινωνήσετε με ιδιωτικές εταιρείες ναυτιλίας / σιδηροδρόμων / λεωφορείων-πούλμαν για να τους ρωτήσετε εάν θα μπορούσαν να βοηθήσουν την καμπάνια σας, μειώνοντας τις τιμές τους;
Συμφωνώ ότι είναι ένα μεγάλο πρόβλημα ότι η πτήση συχνά είναι φθηνότερη, αλλά το πρόβλημα δεν είναι ότι το ταξίδι με άλλα μέσα είναι πολύ ακριβό, το πρόβλημα είναι ότι η πτήση είναι πολύ φθηνή, καθώς τα αεροπορικά καύσιμα δεν φορολογούνται. Ακόμη, πιο σημαντικό από το να μειώσουμε τις τιμές των ταξιδιών με άλλα μέσα είναι να βρούμε πολιτικές λύσεις για να κάνουμε τις αεροπορικές εταιρείες να καλύψουν το περιβαλλοντικό κόστος, ή ακόμα καλύτερα, να δημιουργήσουν κανονισμούς για το πώς και πότε οι άνθρωποι μπορούν να πετάξουν. Το ταξίδι για διασκέδαση κατά τη διάρκεια μιας κλιματιής κρίσης δεν θα έπρεπε καν να είναι δυνατό. Ακριβώς όπως έπρεπε να σταματήσουμε να πετάμε για να μειώσουμε την εξάπλωση του κοροναϊού, πρέπει να το κάνουμε για να αποτρέψουμε την κατάρρευση του κλίματος. Δυστυχώς, δεν νομίζω ότι θα μπορέσουμε να αλλάξουμε το σύστημα, εκτός εάν περισσότερα άτομα καταλάβουν τι διακυβεύεται και δείξουν ότι θέλουν μια ισχυρή πολιτική για το κλίμα και για να επιτευχθεί αυτό η εκστρατεία μας είναι ένα ισχυρό εργαλείο.
** Παράδειγμα Στην Ελλάδα και στην Ισπανία, αν συγκρίνετε τις τιμές μεταξύ ταξιδιού με φέρι (οπότε φέρνοντας το αυτοκίνητο μαζί) και με αεροπορικό ταξίδι & ενοικίαση αυτοκινήτου, το 2ο είναι πάντα πολύ φθηνότερο. Η δέσμευση αυτή λοιπόν φαντάζει σαν κάτι που μόνο προνομιούχοι μπορούν να υποστηρίξουν. Ποιες είναι οι σκέψεις σας πάνω σε αυτό το θέμα;
Συμφωνώ ότι είναι ένα πρόβλημα που είναι ευκολότερο για τους προνομιούχους ανθρώπους να επιλέξουν να είναι φιλικοί προς το κλίμα (ότι ο κόσμος είναι τόσο άνισος είναι ένα τεράστιο πρόβλημα), αλλά όλοι όσοι μπορούν να μην ταξιδέψουν γενικά (με κάθε μέσο) είναι πολύ προνομιακοί από παγκόσμια άποψη. Δυστυχώς, είτε με αυτοκίνητο είτε με πλοίο ταξιδέψουμε, δεν είναι ούτε αυτές καλές επιλογές για το κλίμα, το καλύτερο πράγμα για το κλίμα είναι να πάμε ταξίδι με τρένο ή με λεωφορείο όταν δεν είναι εφικτό το τρένο. Ή να αποφύγουμε να ταξιδέψουμε εντελώς και να βρούμε εμπειρίες πιο κοντά στο σπίτι μας. Προσωπικά δεν μπορούσα να ταξιδέψω στο εξωτερικό με τρένο από τότε που σταμάτησα να πετάω, αλλά κάνω ακόμα υπέροχες διακοπές εδώ στη Σουηδία.
– Είναι αλήθεια ότι τα ταξίδια μας αλλάζουν, είναι ο καλύτερος τρόπος να μορφωθούμε, να γνωρίσουμε άλλους πολιτισμούς και ανθρώπους με διαφορετικές κουλτούρες, να δούμε τον κόσμο είναι κάτι που όλοι θέλουν να κάνουν. Ο Χαράρι στο βιβλίο του ‘Σάπιενς” όμως γράφει ότι είναι μια εγωιστική ανάγκη, θα την έλεγα πλασματική. Εσείς τι πιστεύετε;
Νομίζω ότι υπάρχουν πάρα πολλά θετικά στοιχεία για τα αεροποικά ταξίδια και καταλαβαίνω απόλυτα ότι πολλοί άνθρωποι θα ήθελαν να δουν ολόκληρο τον κόσμο. Αλλά σε αυτό το σημείο, όταν διακυβεύεται το μέλλον μας σε αυτόν τον πλανήτη, και έχουμε μόνο μια δεκαετία να μειώσουμε τις παγκόσμιες εκπομπές στο μισό (ή ακόμα καλύτερα στο μηδέν), απλά δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε να πετάμε, ανεξάρτητα από το πόσο κι εμείς θα θέλαμε να το κάνουμε. Δεν έχει νόημα να πετάς όταν οι άνθρωποι πεθαίνουν από τις συνέπειές αυτού.
– Πόσα άτομα δεσμεύονται να μην ταξιδέψουν αεροπορικά κάθε χρόνο, από την αρχή της καμπάνιας σας; Βλέπετε αύξηση του αριθμού;
Για το 2019 περίπου 15.000 άτομα δεσμεύτηκαν εδώ στη Σουηδία. Για το 2020, 26.000 άτομα από πολλές διαφορετικές χώρες δεσμεύτηκαν. Πόσα άτομα θα δεσμευτούν το 2021 εξαρτάται από το πόσοι από αυτούς που κάνουν τη δέσμευση, συμμετέχουν επίσης στην διάδοση της εκστρατείας. Θα ήμουν ευγνώμων εάν όλοι όσοι διαβάσουν αυτήν την ανάρτηση βοηθήσουν στην διάδοση κοινοποιώντας την στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μιλώντας σε όλους που γνωρίζουν για την εκστρατεία. Θα θέλαμε επίσης να δημοσιεύσουμε ιστορίες δωρεάν πτήσεων από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο στα κοινωνικά μέσα και τους ιστότοπούς μας. Εάν θέλετε να το κάνετε αυτό ή να μας βοηθήσετε να διαδώσουμε την καμπάνια με άλλους τρόπους, επικοινωνήστε μαζί μας: [email protected].
Και μην ξεχάσετε να δεσμευτείτε κι εσείς: https://flightfree.world/.
(Σημαντική σημείωση: Πλέον υπάρχουν 3 επιλογές δεσμεύσεως, 1) Για το 2021, 2) Δέσμευση άρσης ταξιδιών αναψυχής για το 2021, άρα να ταξιδέψετε μόνο για επαγγελματικό λόγο ή κάποια ανάγκη/ανωτέρα βία και 3) Για όσο το χρειάζεται ο πλανήτης)
Σε ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου, συνέχισε δυναμικά Maja!
Ελίζα Δημητρά
Instagram pages: Flight free Uk , Flight Free US, Stay Grounded net, Green Sky Thinking
DISCUSSION PAPER
A Rapid and Just Transition of Aviation
Shifting towards climate-just mobility